Ook op deze zondag blijft Transvaal de gemoederen bezighouden (jazeker, in 1896 was het heel normaal dat kranten op zondag verschenen; niet zo gek eigenlijk, want andere bronnen van nieuws waren er niet en je wilt toch ook op zondag weten wat er speelt in de wereld). Het Handelsblad opent vandaag met een lofzang op de Duitse keizer, Wilhelm II. Wilhelm heeft namelijk een telegram verzonden aan Paul Kruger, de president van Transvaal, waarin hij hem feliciteert met de overwinning op de Engelsen. Het Handelsblad juicht toe dat de keizer partij heeft gekozen voor de nobele Boeren:
Het is zeker dat de Keizer goed opmerkt, snel zijn gevolgtrekking maakt en warm gevoelt. […] [T]egenover geheel Europa is de houding des Keizers steeds die van een vrede-vorst geweest.
Het Handelsblad vindt bovendien dat het arrogante Engeland zich boetvaardiger moet opstellen:
Indien de Britsche regeering niet op voorbeeldige wijze boete doet jegens de Transvaal en op gestrengst mogelijke wijze zijn boekaniers straft, zal er uit geheel Europa en Amerika één kreet van verontwaardiging opgaan.
Aan de overkant van het Kanaal zijn ze not amused: hoewel de Engelse regering de aanval van Jameson publiekelijk heeft veroordeeld, voelt het telegram van de keizer als een schop tegen het zere been. Het Kruger-telegram – maar dat wisten ze natuurlijk niet in 1896 – had als gevolg dat de relaties tussen Engeland en Duitsland sterk verslechterden. De animositeit tussen deze twee landen zou in 1914 tot de Eerste Wereldoorlog leiden. Een oorlog die – hoe ironisch – met veel enthousiasme onthaald werd door “vrede-vorst” Wilhelm II. Uiteraard is het heel goed mogelijk dat er ook een wereldoorlog uitgebroken zou zijn als het telegram niet was verstuurd. Desalniettemin was het feliciteren van de Boeren een enorme diplomatieke blunder.
Toen ik het stuk over het telegram las, ergerde ik me aan de naïviteit van het Handelsblad. Hoe konden ze zo blind zijn? Waarom zagen die idioten niet dat de keizer bezig was om Europa in een wereldoorlog te storten? Maar, dacht ik later, zou ik niet een soortgelijke waardering voelen voor Angela Merkel als zij – na het neerschieten van vlucht MH17 – in een toespraak de Oekraïners opzichtig zou feliciteren met een overwinning op de Russische milities? We willen graag dat onze leiders hun hart laten spreken, maar het Kruger-telegram laat zien dat dit in de wereldpolitiek niet altijd verstandig is.
Tot slot: de krant van vandaag bevatte niet alleen maar nieuws over Transvaal. In de IJsberichten werd bijvoorbeeld melding gemaakt van de winterse omstandigheden op de Zuiderzee:
De spoorboot Holland deed gisteren een proeftocht naar Stavoren. In zee was weinig ijs; de haven van Stavoren was echter nog geheel door het ijs ingesloten; toch gelukt het de Holland er binnen te loopen. […] De stoomboot burgemeester Jhr. Coenen heeft reeds den tocht van Amsterdam naar Kampen gemaakt, en dat in weerwil van het vele ijs nog in zee en den dikken mist. […] De reis duurde dan ook langer dan 24 uren.
