Terug naar… 12 januari 1896

Houdt het dan nooit op? Het is al zo’n twee weken geleden dat Jameson Transvaal binnenviel, maar nog steeds verschijnt er een onophoudelijke stroom aan berichten over het Zuid-Afrikaanse conflict en haar naweeën. Net zoals nu wel eens gebeurt, ontstaat er een zelf-versterkend effect: mensen gaan reageren op nieuws en daardoor ontstaat er weer nieuw nieuws waar vervolgens weer door anderen op gereageerd wordt. Nieuws transformeert op die manier in een soort zwart gat: het zuigt ander nieuws op waardoor haar massa en kracht steeds groter worden.

Vandaag bevat het Handelsblad in ieder geval een groot ingezonden stuk van de Nederlandsch Zuidafrikaansche Vereeniging. De Vereeniging heeft veel vragen gekregen van mensen die willen weten hoe je de Transvalers het beste kan helpen tegen roofzuchtige Engelsen. Je kan wel militaire hulp sturen, betoogt de Vereeniging, maar daar hebben de Boeren niet zoveel aan. Nederlanders zijn simpelweg te slap:

Hebben zij de buks in de vuist, dan weten de Boeren zich uitnemend te verdedigen; wij behoeven hen niet te leeren hoe men den vijand van zijn erf houdt. Integendeel, wij kunnen in dat opzicht veel van hen leeren.

In plaats daarvan kun je de Boeren beter helpen door ze te steunen in hun culturele strijd. Oftewel: zorgen dat de Nederlandse taal het niet aflegt tegen de Engelse. De Vereeniging ziet het Engels namelijk als een geestelijk zwaard dat een groot gevaar vormt voor de zelfstandigheid van Transvaal:

…tegenover Engeland’s „geestelijk zwaard” zijn [de Boeren] niet zoo goed bestand. En daarom is het gevaar groot, dat de nazaten van hen, die het aan Engeland niet gelukt is als vijand te onderwerpen, in het vreedzaam verkeer met hun Engelsche naburen ten slotte ook de bestaansreden van hun politieke zelfstandigheid zullen verliezen. […] Blijft het Hollandsch de taal van parlement en rechtzaal, van school en kerk, wordt het ook meer en meer de taal der ondernemingen van nijverheid en handel, dan blijven de Boeren-republieken wat zij waren, Hollandsche Republieken.

De Vereeniging probeert al sinds 1885 de Nederlandse taal in Zuid-Afrika te ondersteunen (bijvoorbeeld door Nederlandse onderwijzers die kant op te sturen). De steun hiervoor was echter “nooit zeer krachtig”. Door het conflict in Transvaal hopen ze dat hier verandering in komt. Daarom richt de Vereeniging een zogenaamd Taalfonds op. Met de middelen uit dat fonds zal de Vereeniging het “Hollandsch” in Zuid-Afrika bevorderen. Ook kleine bijdragen zijn welkom! De redactie van het Handelsblad voegt daaraan toe dat ze dit initiatief van harte ondersteunen.

Op pagina 2 een stuk over een andere vijand: influenza. Het Handelsblad haalt een Franse dokter aan, dr. Delmas, die in de Revue des Deux Mondes een lang stuk geschreven heeft over deze soms dodelijke “bacil” (blijkbaar wisten ze toen niet dat influenza geen bacil is, maar een virus). Volgens de dokter is vaccineren tegen de griep nog niet mogelijk; daarom is het zaak om besmettingen zoveel mogelijk te vermijden. Hij geeft daarvoor aan aantal handige tips:

Een goeden raad geeft [Delmas], nl. om in tijden van influenza niet op straat, of in koude openbare gebouwen te blijven staan praten. Daardoor doet men zoo licht een verkoudheid op, een aandoening der ademhalingswerktuigen die het begin van een influenza kunnen zijn. En voorts… zoo gezond mogelijk leven.

Delmas noemt ook medicijnen die kunnen werken tegen influenza, maar het paternalistische Handelsblad is bang dat mensen zelf doktertje gaan spelen als ze deze informatie in de krant zetten:

Welke? – dat zullen wij maar niet eens van dr. Delmas overnemen; er mochten eens lezers zijn, die meenden, dat zij het dan zelf wel weten en die verzuimden – den geneesheer te laten halen, een geneesheer die natuurlijk liefst hun gestel moest kennen.

Bron

  • Print
  • Facebook
  • Twitter
  • Google Bookmarks
  • PDF