Het heeft gesneeuwd. In een schilderij uit 1896 van Breitner – getiteld “Singelbrug bij de Paleisstraat” – is afgebeeld hoe de binnenstad van Amsterdam er uitzag als het gesneeuwd had. Het is één van mijn favoriete schilderijen: als ik in het Rijksmuseum ben, kan ik het niet nalaten om er minutenlang naar te staren. Breitners meesterwerk geeft je het gevoel dat je even terug in de tijd gereisd bent. Je kan de personen (en dieren) die op de brug lopen bijna aanraken: de adellijke dame, de man in de bolhoed, de moeder en haar dochter en natuurlijk het aandoenlijke straathondje. Waar gaan ze naar toe? Naar de warmte van een huis? Naar een geliefde? Naar een winkel? En waar denken ze aan? Hun ietwat droevige blikken, de grauwe winterhemel en het besef dat deze mensen – toen zo vol met leven – inmiddels allemaal voorgoed verdwenen zijn, geven het schilderij een melancholische, spookachtige schoonheid.
Maar dat terzijde.
Volgens het Handelsblad is sneeuw mooi voor dichters en mensen die binnen kunnen blijven, “maar voor hen die leven het woelige leven eener groote stad, heeft zij niets poëtisch en niets aardigs.” De krant beschrijft de effecten van de sneeuw:
Welnu, van morgen begon het te sneeuwen en flink ook. De daken werden met een wit laken gedekt, de straten ook, maar daar het tevens dooide hield de sneeuw spoedig weinig of niets van haar maagdelijk schoon over, doch veranderde al spoedig in een dikke, vuile, brijachtige massa.
Omdat de sneeuw onverwachts kwam, ondervond het openbaar vervoer grote hinder. De paardentrams kwamen niet meer vooruit en dus moesten passagiers meehelpen “om de wagens tegen de glibberige bruggen op te duwen.” (Je kan van de NS zeggen wat je wilt, maar als het heeft gesneeuwd hoeven we tenminste niet de treinen te duwen…) Later op de dag werden er twee paarden (in plaats van één) voor de trams gespannen – daardoor kwamen de wagens beter vooruit. Verder moesten de straten, bruggen en pleinen schoongeveegd worden. Twaalf veegmachines en honderden werklozen klaarden deze klus. De inzet van werkelozen is volgens de krant een van de weinige positieve gevolgen van de sneeuwbui; zij konden immers hierdoor “een duitje” extra verdienen.
